Brak zapłaty za fakturę – co zrobić?
Może dojść do sytuacji, że współpracujący z nami kontrahent nie uiści należności z wystawionej przez nas faktury. W takiej sytuacji należy podjąć działania prawne w celu odzyskania należnych nam pieniędzy.
W pierwszej kolejności powinno zostać wysłane do dłużnika wezwanie do zapłaty ze wskazaniem terminu uregulowania faktury w oznaczonym terminie pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Jeżeli wezwanie nie przyniesie oczekiwanego przez nas skutku, konieczne jest wystąpienie z pozwem o zapłatę na drogę postępowania sądowego. Nie istnieje przepis wprost nakładający obowiązek wysłania wezwania do zapłaty przed wystąpieniem na drogę postępowania sądowego. W pozwie jednak powód winien wskazać czy podjął próbę polubownego rozwiązania sporu. Tylko w takim przypadku pozew będzie odpowiadał warunkom formalnym. Nadto, wysłanie wezwania do zapłaty może uchronić nas przed ewentualnymi kosztami postępowania sądowego w przypadku, kiedy pozwany uznałby powództwo przy pierwszej czynności procesowej.
Zgodnie z art. 27 § 1 k.p.c. oraz art. 30 k.p.c., powództwo należy wytoczyć przed sąd miejsca zamieszkania pozwanego bądź według miejsca siedziby pozwanego (jeżeli mamy do czynienia z osobami prawnymi).
Zaznaczenia wymaga również, że w sprawach toczących się między przedsiębiorcami, sprawa będzie rozpatrywana przez wydział gospodarczy.
W sprawach o zapłatę w związku z nieopłaconą fakturą warto skierować sprawę do tzw. postępowania nakazowego. Jeżeli zostaną spełnione przesłanki zastosowania tego trybu postępowania, to sąd na posiedzeniu niejawnym wyda orzeczenie, tzw. nakaz zapłaty. W przypadku braku zgłoszenia zarzutów od nakazu zapłaty przez pozwanego, nakaz zapłaty uprawomocni się i będzie stanowił tytuł zabezpieczenia (bez konieczności nadawania mu klauzuli wykonalności). Ponadto zaletą skierowania sprawy do postępowania nakazowego jest fakt, że od pozwu powód musi uiścić ¼ opłaty od pozwu przewidzianej w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Jeżeli sprawa ma trafić do trybu zwykłego, to powód musi liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty stałej od pozwu ustalonej według wartości przedmiotu sporu wynoszącej:
- do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
- ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
- ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
- ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
- ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
- ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
- ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.
W sprawach o prawa majątkowe, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 złotych, pobiera się od pozwu opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.
Jeżeli nie będą spełnione przesłanki do przeprowadzenia postępowania w trybie tzw. nakazowym, istnieje również możliwość przeprowadzenia sprawy w ramach postępowania upominawczego, gdzie sąd również wydaje orzeczenie na posiedzeniu niejawnym w postaci nakazu zapłaty. Od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym pozwany będzie miał możliwość wniesienia sprzeciwu (przy nakazie zapłaty w postępowaniu nakazowym środek odwoławczy to tzw. zarzuty od nakazu zapłaty). W przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu, sprawa będzie rozpoznawana na zasadach ogólnych.
Jeżeli orzeczenie sądowe uprawomocni się, a dłużnik nadal nie ureguluje należności wynikającej z wystawionej przez nas faktury, kolejnym krokiem będzie wystąpienie do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, celem uzyskania tzw. tytułu wykonawczego. Następnie tytuł wykonawczy należy złożyć do komornika sądowego wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w celu wyegzekwowania należnego nam świadczenia.
Co równie istotne, w przypadku uzyskania prawomocnego orzeczenia sądowego zasądzającego na naszą rzecz należność z faktury, wydłużeniu ulega termin przedawnienia roszczenia. W chwili obecnej wynosi on 6 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. Bieg terminu przedawnienia zostaje również przerwany każdorazowo poprzez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji komorniczej. Jeżeli nawet pierwsza egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna, istnieje możliwość wszczęcia kolejnej egzekucji za jakiś czas. W ten sposób przeprowadzenie postępowania sądowego z pozytywnym dla nas skutkiem powoduje uzyskanie dodatkowej ochrony, w postaci możliwości wydłużenia okresu, w jakim będziemy mogli dochodzić należności z niezapłaconej na naszą rzecz faktury.
Pomoc prawna świadczona przez adwokata lub radcę prawnego zajmującego się sprawami o zapłatę może obejmować samą poradę prawną (na którą składa się również szczegółowa analiza zgromadzonej w sprawie dokumentacji), sporządzenie wezwania do zapłaty, pozwu lub odpowiedzi na pozew (zarzutów albo sprzeciwu od nakazu zapłaty) czy innych pism składanych w toku sprawy, jak również pełną reprezentację przed sądem.
radca prawny Anna Krysiak-Schechinger
Kancelaria Radcy Prawnego
Pabianice, ul. Zamkowa 36 lok. 1.3
Łódź, ul. Radwańska 4 lok. 15
