Zatrzymanie przez Policję – co robić, jakie prawa ma zatrzymany i jak może pomóc adwokat?

Zatrzymanie przez Policję to dla większości osób stresujące i zaskakujące doświadczenie. Warto jednak wiedzieć, że takie działanie jest ściśle uregulowane przez prawo, a osoba zatrzymana ma konkretne prawa, z których powinna korzystać. W tym artykule wyjaśniamy, na jak długo policja może zatrzymać osobę, jakie uprawnienia przysługują zatrzymanemu oraz co mogą zrobić osoby najbliższe, by pomóc w tej sytuacji.

Kiedy policja może zatrzymać osobę?

Zgodnie z art. 244 Kodeksu postępowania karnego, Policja może zatrzymać osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że to właśnie ona mogła je popełnić, a:

• zachodzi obawa ucieczki lub ukrycia się,

• nie można ustalić jej tożsamości,

• istnieje ryzyko zatarcia śladów przestępstwa lub utrudniania postępowania,

• istnieją przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania w trybie przyspieszonym.

W praktyce zatrzymanie często ma miejsce bezpośrednio po zdarzeniu lub w ramach czynności operacyjnych – np. przy przeszukaniu mieszkania czy kontroli drogowej.

Na jak długo policja może zatrzymać osobę?

Zatrzymanie przez Policję może trwać maksymalnie 48 godzin. W tym czasie funkcjonariusze muszą przesłuchać zatrzymanego i zdecydować, czy istnieją podstawy do skierowania wniosku o tymczasowe aresztowanie.

Jeżeli policja przekaże zatrzymanego do dyspozycji prokuratora, ten ma kolejne 24 godziny na wystąpienie do sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Oznacza to, że łącznie zatrzymanie nie może przekroczyć 72 godzin (3 dni).

Po upływie tego czasu osoba zatrzymana musi zostać zwolniona, jeśli sąd nie zastosuje tymczasowego aresztowania.

Jakie prawa ma osoba zatrzymana?

Zatrzymany ma szereg praw, które powinny zostać mu przekazane w sposób zrozumiały – najlepiej na piśmie.
Do najważniejszych należą:

• prawo do kontaktu z adwokatem i do rozmowy z nim przed pierwszym przesłuchaniem,

• prawo do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania,

• prawo do zawiadomienia osoby najbliższej o zatrzymaniu,

• prawo do złożenia zażalenia na zatrzymanie do sądu,

• prawo do informacji o przyczynach zatrzymania i przedstawionych zarzutach.

Warto pamiętać, że zatrzymany ma prawo do obrony od samego początku postępowania – nawet zanim zostanie formalnie postawiony mu zarzut. Dlatego kontakt z adwokatem powinien nastąpić jak najwcześniej.

Co mogą zrobić osoby najbliższe?

Rodzina lub bliscy zatrzymanego mogą:

• ustalić, gdzie dana osoba przebywa, kontaktując się z komisariatem lub prokuraturą,

• samodzielnie ustanowić adwokata do prowadzenia sprawy, który natychmiast podejmie kontakt z zatrzymanym,

• złożyć wniosek o widzenie lub przekazanie rzeczy osobistych, jeśli jest to konieczne,

• monitorować przebieg postępowania – zwłaszcza w pierwszych godzinach po zatrzymaniu, gdy zapadają najważniejsze decyzje.

W praktyce ustanowienie obrońcy przez rodzinę jest często najskuteczniejszym sposobem, by w ogóle uzyskać jakiekolwiek informacje z jakiego powodu doszło do zatrzymania i jaki będzie dalszy tok postępowania oraz nawiązać kontakt z zatrzymanym i zagwarantować mu realną ochronę jego praw, jak również uniknąć błędów, które mogą mieć poważne konsekwencje w dalszym postępowaniu karnym.

W jakich sprawach najczęściej dochodzi do zatrzymań i tymczasowych aresztowań?

Zatrzymania przez Policję oraz tymczasowe aresztowanie najczęściej pojawiają się w sprawach dotyczących:

• narkotyków (posiadanie, handel, uprawa),

• kradzieży, rozbojów, włamań,

• bójek i pobić,

• przemocy domowej,

• wypadków drogowych i prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków,

• oszustw i przestępstw gospodarczych.

W każdej z tych sytuacji niezbędna jest szybka reakcja i kontakt z adwokatem specjalizującym się w sprawach karnych, który może odbyć widzenie z zatrzymanym, uczestniczyć w przesłuchaniach, sporządzić zażalenie na zatrzymanie lub reprezentować klienta w czasie posiedzenia aresztowego przed sądem.

Pomoc adwokata po zatrzymaniu

Jeśli ktoś z Twoich bliskich został zatrzymany przez Policję, nie warto czekać – kontakt z adwokatem może zadecydować o przebiegu całego postępowania. Adwokat do spraw karnych pomoże skontaktować się z zatrzymanym, będzie uczestniczył w przesłuchaniu, przygotuje zażalenie na zatrzymanie lub areszt, bronić klienta w dalszym postępowaniu. Zazwyczaj obrońca jest jedynym łącznikiem zatrzymanego ze światem zewnętrznym i niejednokrotnie również dużym wsparciem emocjonalnym dla zatrzymanego czy tymczasowo aresztowanego.

Pomoc prawna świadczona przez adwokata lub radcę prawnego zajmującego się sprawami związanymi z zatrzymaniem czy tymczasowym aresztowaniem może obejmować samą poradę prawną, ale przede wszystkim pełną reprezentację przed organami ścigania i sądem, w tym niezwłoczny bezpośredni kontakt z zatrzymanym i uczestniczenie w jego pierwszym przesłuchaniu, jak również posiedzeniu aresztowym przed sądem oraz ewentualne sporządzenie zażaleń na zatrzymanie i niekorzystne rozstrzygnięcia sądu co do zastosowania tymczasowego aresztowanie. Nasza Kancelaria udziela pomocy prawnej osobom zatrzymanym oraz ich rodzinom, w tym w sprawach o przestępstwa związane z narkotykami, przemocą, wypadkami drogowymi czy oszustwami. Działamy szybko, dyskretnie i skutecznie – również w trybie nagłym.

adwokat Kamila Majchrzak
Kancelaria Adwokacka
Pabianice, ul. gen. K. Pułaskiego 17 lok. 21
Łódź, ul. Radwańska 4 lok. 15