Postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia cudzoziemca od obowiązku złożenia lub przedstawienia dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego w Polsce. Małżeństwo z cudzoziemcem.

Zgodnie z regulacją art. 3 ustęp 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo powinny złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa. Przedmiotowa regulacja odnosi się też do cudzoziemców, którzy chcą zawrzeć związek małżeński w Polsce. Bardzo często dochodzi do sytuacji, że cudzoziemiec nie może uzyskać odpowiedniego dokumentu, bo np. w kraju jego pochodzenia takiego dokumentu po prostu się nie wydaje (tak jak na Ukrainie).

W związku z tym zastosowanie znajdzie art. 3 ustęp 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym jeżeli otrzymanie dokumentu, który osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest obowiązana złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może zwolnić tę osobę od obowiązku złożenia lub przedstawienia tego dokumentu.

W celu uzyskania zezwolenia cudzoziemiec powinien wystąpić z wnioskiem do właściwego sądu. Wnioskodawca jest zobowiązany do załączenia do wniosku odpowiednich dokumentów, np. odpisu aktu urodzenia (o ile postępowanie nie dotyczy właśnie tego dokumentu) oraz uiszczenia opłaty od wniosku o zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia dokumentu w kwocie 100 zł. Istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych w całości, wtedy uiszczenie opłaty sądowej nie jest konieczne. Najczęściej dokumentem, którego nie może przedstawić cudzoziemiec jest zaświadczenie z kraju jego pochodzenia (wymagane przez prawo polskie do zawarcia związku małżeńskiego) o zdolności prawnej cudzoziemca do wstąpienia w związek małżeński. Dopiero uzyskanie postanowienia sądu o zwolnieniu cudzoziemca od obowiązku złożenia lub przedstawienia dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego pozwoli na załatwienie formalności w urzędzie stanu cywilnego.

Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 16 listopada 1971 r. (III CRN 404/71) wskazał, iż Rozpoznając wniosek cudzoziemca o zwolnienie go od złożenia kierownikowi urzędu stanu cywilnego dowodu zdolności do zawarcia małżeństwa według jego prawa ojczystego (art. 46 ust. 1 pr. o a.s.c.), sąd powinien ustalić wszystkie okoliczności, które powinny być stwierdzone takim dowodem. W szczególności należy ustalić, czy prawo to nie przewiduje zakazu zawierania małżeństwa przez obywateli danego państwa z obywatelami innego państwa oraz czy nie jest ono sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W razie stwierdzenia, że małżeństwo obywatela polskiego z cudzoziemcem byłoby nieważne w świetle prawa ojczystego cudzoziemca, sąd odmawia mu zezwolenia zwolnienia od przedstawienia dowodu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 pr. o a.s.c.

Pomoc prawna świadczona przez adwokata lub radcę prawnego zajmującego się sprawami dotyczącymi uzyskania zezwolenia na małżeństwo z cudzoziemcem może obejmować samą poradę prawną (na którą składa się również szczegółowa analiza zgromadzonej w sprawie dokumentacji), sporządzenie wniosku o zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia dokumentu czy innych pism składanych w toku postępowania, jak również pełną reprezentację strony przed sądem, w szczególności gdy strona nie posługuje się w sposób biegły językiem polskim.

radca prawny Anna Krysiak-Schechinger
Kancelaria Radcy Prawnego
Pabianice, ul. Zamkowa 36 lok. 1.3
Łódź, ul. Radwańska 4 lok. 15