Ustalenie ojcostwa

Art. 62 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wprowadza domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia. Owego domniemania nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji. Natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki. Są to jednak domniemania wzruszalne i mogą zostać obalone na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.

Jeżeli dziecko urodziło się poza małżeństwem (albo urodziło się w małżeństwie, lecz powyższe domniemania zostały obalone) albo nie zostało uznane przez ojca lub doszło do ustalenie bezskuteczności tego uznania, wówczas w grę wchodzi sądowe ustalenie ojcostwa.

Jak wynika z art. 84 § 1 k.r.o., ustalenia ojcostwa dziecka mogą żądać: dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka, a także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego (art. 86 k.r.o.). W przypadku gdy dziecko osiągnie pełnoletność, ustalenia ojcostwa na drodze sądowej może zażądać tylko ono, jednak nie później niż po upływie 3 lat od osiągnięcia pełnoletności. Z kolei po śmierci dziecka, ustalenia ojcostwa nie może zażądać, ani matka, ani ojciec.

Pozew o ustalenie ojcostwa wnosi się do sądu rejonowego. Zasadą jest, że właściwy jest sąd, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania. Zgodnie z art. 32 k.r.o., możliwe jest również wytoczenie powództwa według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.

Dodatkowo, strona dochodząca ustalenia ojcostwa i roszczeń z tym związanych jest zwolniona z obowiązku uiszczenia opłaty sądowej (zgodnie z art. 96 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Głównym dowodem w sprawie o ustalenie ojcostwa jest dowód z opinii instytutu badań genetycznych (badanie polimorfizmu DNA) celem ustalenia czy pozwany jest biologicznym ojcem dziecka. Przyjmuje się, że badanie DNA daje 99,9 proc. skuteczności w kwestii potwierdzenia ojcostwa oraz 100 proc. skuteczności w kwestii jego wykluczenia. Innym dowodem może być również grupowe badanie krwi. Dodatkowymi, posiłkowymi dowodami w takiej sprawie mogą być przesłuchania stron postępowania oraz zeznania świadków. Dowody takie co do zasady nie mogą mieć charakteru rozstrzygającego sprawę, ale dają mocne podstawy do właściwej oceny pozostałego materiału dowodowego.

Ustalenie ojcostwa może zostać rozstrzygnięty w ramach jednego postępowania z powództwem o alimenty. W takiej sytuacji pozew również jest wolny od opłat sądowych.

Pomoc prawna świadczona przez adwokata lub radcę prawnego zajmującego się sprawami dotyczącymi ustalenia ojcostwa może obejmować samą poradę prawną (na którą składa się również szczegółowa analiza zgromadzonej w sprawie dokumentacji), sporządzenie pozwu o ustalenie ojcostwa lub odpowiedzi na pozew o ustalenie ojcostwa czy innych pism składanych w toku sprawy, jak również pełną reprezentację strony przed sądem.

aplikant adwokacki Marcelina Kubicka
Kancelaria Adwokacka
adwokat Kamili Majchrzak
Pabianice, ul. Zamkowa 36 lok. 1.3
Łódź, ul. Radwańska 4 lok. 15