Rozwód online – czy to możliwe?
Pandemia COVID-19 przyniosła wiele zmian w obowiązujących przepisach, w tym możliwość przeprowadzania rozpraw w formie wideokonferencji i brania udziału w posiedzeniach sądu w formie zdalnej. Sąd mógł z urzędu zarządzić przeprowadzenie rozprawy w ww. sposób, jak również uczynić to po wcześniejszym wniosku stron lub ich pełnomocników. Wobec powyższego, również sprawy rozwodowe mogły odbywać się zdalnie i w takich posiedzeniach wraz z Klientami niejednokrotnie uczestniczyliśmy, będąc przed komputerem w siedzibie Kancelarii.
Obecnie, po zmianach wprowadzonych w marcu 2024 roku, prowadzenie rozpraw w formie zdalnej nadal jest możliwe. Zgodnie z art. 151 k.p.c. § 2 zd. 1, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość (posiedzenie zdalne), jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na charakter czynności, które mają być dokonane na posiedzeniu, a przeprowadzenie posiedzenia zdalnego zagwarantuje pełną ochronę praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania. Co istotne, podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych (…) przepisów o posiedzeniu zdalnym nie stosuje się, chyba że wszyscy uczestnicy czynności przebywają w budynkach sądowych (art. 154 § 1 k.p.c.), natomiast posiedzenia w sprawach o rozwód odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony żądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności; odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu dowodu na odległość w ramach posiedzenia zdalnego, jeżeli w istotny sposób przyspieszy to rozpoznanie sprawy lub przyczyni się znacznie do zaoszczędzenia kosztów (art. 427 k.p.c. w zw. z art. 425 k.p.c.).
Tym samym, choć rozprawy w sprawach cywilnym mogą odbywać się zdalnie, to w sprawach o rozwód nie jest to zasadą, a wyjątkiem – zasadą jest bowiem, że rozprawy w sprawach rozwodowych odbywają się przy drzwiach zamkniętych, co wyłącza możliwość ich prowadzenia w formie wideokonferencji. Jest to uzasadnione ochroną prywatności stron i poufnością tego typu postępowań – w trakcie posiedzenia zdalnego brak jest bowiem pełnej kontroli nad tym kto bierze w nim udział.
Niemniej jednak, przeprowadzenie tzw. rozwodu online nadal jest możliwe. W celu odbycia rozprawy w sprawie rozwodowej zdalnie, obie strony muszą zażądać publicznego rozpoznania sprawy i uzyskać na to zgodę sądu albo wnosić o przeprowadzenie dowodu ze swoich zeznań w formie zdalnej i uzasadnić to przyspieszeniem rozpoznania sprawy lub zaoszczędzeniem kosztów.
Warto zadbać o prawidłowe sformułowanie i uzasadnienie swojego wniosku o przeprowadzenie rozprawy w formie zdalnej. Strona, która chciałaby uczestniczyć w rozprawie w formie zdalnej powinna złożyć do sądu wniosek w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia albo wezwania na posiedzenie oraz wskazać adres swojej poczty elektronicznej. Jeśli sąd przychyli się do wniosku, strona otrzyma link do wideokonferencji i będzie miała możliwość zdalnego uczestniczenia w rozprawie z dowolnie obranego przez siebie miejsca, w tym ze swojego miejsca zamieszkania, jednakże musi dołożyć wszelkich starań, aby warunki w miejscu jej pobytu licowały z powagą sądu i nie stanowiły przeszkody do dokonania czynności procesowych z jej udziałem.
Zanim podejmie się decyzję co do formy uczestniczenia w rozprawie rozwodowej, zawsze warto skonsultować się z adwokatem lub radcą prawnym zajmującym się sprawami rozwodowymi, bowiem każda z możliwości – tak osobiste uczestnictwo w rozprawie w budynku sądu, jak i udział w rozprawie zdalnej ze swojego domu, posiada swoje plusy i minusy.
Pomoc prawna świadczona przez adwokata lub radcę prawnego zajmującego się sprawami rozwodowymi może obejmować tylko poradę prawną czy sporządzenie wniosku o udział w rozprawie w formie zdalnej (online), jak również kompleksowe poprowadzenie sprawy rozwodowej.
adwokat Kamila Majchrzak
Kancelaria Adwokacka
Pabianice, ul. gen. K. Pułaskiego 17 lok. 21
Łódź, ul. Radwańska 4 lok. 15
